تاثیر توافق ژنو بر وضعیت علمی-پژوهشی کشور

ایرنا نوشت:

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) گفت: توافق ایران با گروه 1+5 از جنبه های علمی و تحقیقاتی، موضوع با اهمیتی است که می تواند پیشرفت های قابل ملاحظه ای را برای دانشگاه ها و موسسات پژوهشی کشور در پی داشته باشد و موجب گسترش روابط علمی ایران و سایر کشورها شود.

دکتر ˈجعفر مهرادˈ روز سه شنبه گفت: در حالیکه پایمردی و استقامت ملت شریف ایران در نهایت منجر به امضای توافقنامه ایران با گروه 1+5 شد و نتایج مثبت آن را در صورت عدم کارشکنی قدرت های بزرگ در هفته ها و ماه های پیش رو مشاهده خواهیم کرد.

وی ادامه داد: آثار مثبتی که می توان از نتایج توافق ایران با گروه 1+5 برای آموزش عالی و تحقیقات علمی در نظر گرفت از چند جهت قابل توجه است؛ اول اینکه در سایه تحریم ها مدت مدیدی است که نشریات علمی و پایگاه های اطلاعاتی به دانشگاه ها و مراکز پژوهشی ارائه نمی شوند.

مهراد با اشاره به این که بزرگترین تولیدکنندگان پایگاه های اطلاعاتی و فراهم آورندگان سیستم ها و نیز بیشترین تولیدات نشریات علمی معتبر در کشورهای پیشرفته و عمدتا در اروپا و آمریکای شمالی قرار دارد، گفت: هر چند که آسیای جنوب شرقی و استرالیا نیز از این جهت نسبت به سایر کشورها برتری دارند، اما به دلیل تحریم، کارگزارانی که در عرصه نشریات علمی و تامین منابع اطلاعاتی فعالیت دارند از جمله بانک ها قادر به تامین سفارشات دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی نبودند و به این جهت، اعضای هیات علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی با مشکلات متعدد نیازهای اطلاعاتی خود را از طریق کتابخانه ها و مراکز اسناد دانشگاهی تامین کرده اند.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: می توان به جرات بیان کرد که کمبود منابع در کتابخانه های دانشگاهی و تحقیقاتی محسوس است و حتی برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب تهران نیز نمی تواند کمبودی را که به دلیل تحریم ها در محیط های علمی و دانشگاهی حاکم است، جبران کند.

مهراد ادامه داد: از این رو، انتظار می رود با برداشتن تحریم ها، سفارش منابع علمی و تامین پایگاه های اطلاعاتی به سهولت انجام شود.

وی با اشاره به تحریم مواد و تجهیزات آزمایشگاهی، گفت: دانشکده های داروسازی نیز از دریافت نکردن مواد اولیه رنج می بردند و توسعه صنعت داروسازی و همچنین بسیاری از رشته های صنعتی دیگر در دانشگاه ها و پژوهشگاه ها مثل نفت، گاز و پتروشیمی به مواد و تجهیزاتی نیاز دارند که در صورت رفع تحریم ها راه برای تهیه و تولید آنها هموار می شود.

وی در پاره ای دیگر از این گفت وگو به تعامل بین المللی و ارتباطات علمی میان دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی کشور با دانشگاه های کشور های پیشرفته علمی و صنعتی اشاره کرد و گفت: همکاری های علمی واقعیتی است که در گذشته مطرح بوده، اما تحریم ها از سرعت و میزان آن کاسته است.

مهراد گفت: همکاری های علمی بین دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی با کشور های پیشرفته می تواند ساختار پژوهش علمی را در کشور عوض کند، میزان همکاری های علمی اقتصادی را افزایش و هزینه های پژوهشی را کاهش دهد؛ علاوه بر این، چنانچه ارتباط علمی ایران با کشور های پیشرفته نهادینه شود این خود سهم بزرگی را در تقلیل تنش ها و ایجاد صلح و آرامش در منطقه و جهان خواهد داشت.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام با اشاره به تحصیل دانشجویان ایرانی در کشور های خارجی گفت: از سوی دیگر با توجه دوعامل صادر نشدن ویزا برای دانشجویان ایرانی توسط کشور های غربی و نیز ارسال نشدن شهریه دانشجویان ایرانی خارج از کشور به دلیل تحریم های بانکی، سبب می شود تا برخی ازدانشجویان عازم کشور هایی می شوند که از نظر علمی، به هیچ وجه با توان علمی دانشگاه های ایران برابر نیستند.

مهراد حضور دانشجویان ایرانی در مالزی، تاجیکستان، جمهوری آذربایجان و تعداد دیگری از این نوع کشور ها را برای تحصیل شایسته نخواند و گفت: در این نوع تحصیلات، بازده و کارایی لازم وجود ندارد، بهره وری علمی اندک است و کیفیت کار های تحقیقاتی ناچیز و ضعیف است.

وی ادامه داد: باید این واقعیت را پذیرفت که برخی از کشورها در نظام های رتبه بندی بین المللی دانشگاه ها حداقل بیش از 150 دانشگاه از 400 دانشگاه منتخب و تراز اول را به خود اختصاص داده اند.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام خاطر نشان کرد: باید دانشجویان ایرانی بتوانند در دانشگاههای طراز اول جهان تحصیل کنند مراکزی که ابتکار و استفاده از تجارب علمی و اندیشه ها را تقویت می کند و رضایتمندی دانشجویان را افزایش می دهد و تحصیلات دانشجو نیز برای کشور مثمرثمر است.

مهراد تاکید کرد: فناوری های موجود در دانشگاه های پیشرفته به موازات دانش افزایی، مهارت ها و دانش دانشجویان ایرانی را افزایش می دهد و زمینه های تحول، ایده پردازی و نوآوری را برای دانشجویان ایرانی به ارمغان خواهد آورد.

وی در پاره ای دیگر از سخنان خود به مشکلات جذب فارغ التحصیلان ایرانی که دردانشگاههای ضعیف خارجی تحصیل کردند، اشاره کرد و گفت: جذب فارغ التحصیلان از کشور های جهان سوم مورد تایید دانشگاه های صنعتی و دانشگاه های جامع و مادر داخلی نیست.

مهراد ادامه داد: دانشگاه های بزرگ کشور اعم از پزشکی و غیر پزشکی نسبت به جذب فارغ التحصیلان کشور های در حال توسعه پیشقدم نیستند بلکه از فارغ التحصیلان دانشگاه های تراز اول و ممتاز کشور های پیشرفته استقبال می کنند.

مهراد گفت: از دیگر نتایج توافق ژنو، استفاده از فرصت های مطالعاتی اعضای هیات علمی و حضور دانشمندان و پژوهشگران ایران در کنفرانس ها و کنگره های بین المللی است که به دلیل تحریم های بانکی و صادر نشدن ویزا برای اعضای هیات علمی ، این سفرها کاهش یافته بود.